Добры настаўнік

Тэма: Састаў слова.

Мэты: актуалізаваць веды вучняў пра часткі слова: аснову, корань, прыстаўку, суфікс, канчатак; практыкаваць у разборы слова па саставе, падборы аднакаранёвых слоў; развіваць арфаграфічную пільнасць; узбагачаць лексічны запас вучняў.

Тып урока: урок паўтарэння і абагульнення.

Абсталяванне: дыдактычны матэрыял, малюнкі, тэматычныя слоўнікі для пачатковых класаў «Слоўнікавая скарбонка», табліцы.

 

Ход урока:

 

1. Арганізацыйны момант.

Весела гучыць званок,

Яго голас нам знаёмы,

Запрашаем на урок

Беларускай мовы!

2. Моўная размінка.

Ду-ду-ду! Ду-ду-ду! Я вучыцца ў клас іду. Ды-ды-ды! Ды-ды-ды! Ходзяць дзеці ўсе сюды.

3. Паведамленне тэмы урока.

— Сёння наш урок заснаваны на паўтарэнні ведаў аб частках слова, якія вы атрымалі на папярэдніх уроках. Мы павінны з вамі ўспомніць і замацаваць ўсё тое, што ведаем.

4. Хвілінка чыстапісання.

ОоО Ор Ок Од

Школьнікі даюць характарыстыку гуку [о].

— Што пішацца з вялікай літары? (Фаміліі і імёны людзей, клічкі жывёл, геаграфічныя назвы.)

Вучні запісваюць геаграфічныя назвы:

Орша, Одэр, Оксфард

Орша — раённыцэнтр у Віцебскай вобласці.

Одэр — рака, якая працякае па трох краінах Еўропы: Польшчы, Чэхіі, Германіі.

Оксфард — горад у Англіі, у ім знаходзіцца знакаміты Оксфардскі ўніверсітэт.

Вучні запісываюць аднакаранёвыя словы, вызначаюць корань.

Мароз, марозны, замарозіць, маразы

— Як знайсці корань у слове? (Знаходзім і выдзяляем агульную частку слоў.)

— Чаму у першых трох словах корань “мароз”, а у апошнім – “мараз”? (Чаргаванне. У беларускай мове літара “о” пішацца пад націскам, без націска – пераходзіць у “а”.)

5. Актуалізацыя ведаў. Паўтор склада слова.

— Усё на свеце з чаго-небудзь складаецца: лес складаецца з дрэў, дрэвы маюць свае часткі. Мова складаецца са сказаў, а сказы — са слоў. Словы зроблены са свайго «будаўнічага» матэрыялу. Кожная «будаўнічая» часцінка ўносіць у слова сваю частку сэнсу.

Пытанні: «Успамінаем »

— 3 якіх частак складаецца слова? (Аснова, корань, прыстаўка, суфікс, канчатак.)

— Што мы называем асновай слова? (Частка слова без канчатка называецца асновай.)

— Якая частка слова выконвае галоўную ролю? (Корань.)

— Што такое корань? (Агульная частка роднасных слоў.)

— Якое яшчэ значэнне можа мець гэтае слова? (Корань дрэва, корань зуба і т.д.)

— Якую ролю адыгрываюць прыстаўка, суфікс, канчатак? (Канчатак служыць для ўтварэння формы слова і сувязі слоў у сказе. Суфікс і прыстаўка служаць для ўтварэння слоў.)

Складанне кластара:

Склад слова

Прыстаўка+Корань+Суфікс+Канчатак

6. Арфаграфічная хвілінка.

На дошцы — верш В. Віткі.

Кожны месяц — чараўнік:

Студзень, люты, сакавік…

Ліпень, жнівень, верасень —

Усе лясы ў верасе.

А кастрычнік, лістапад —

Хто з нас восені не рад!

Зац..рушы.ць снегам снежань,

I не ўлежыць нават лежань:

Усе на санкі, на канькі —

Незабыўныя дз.. нькі.

Вучні чытаюць верш, тлумачаць правапіс прапушчаных літар. (Зацярушыць, дзянькі – “я” – першы склад перад націскам.)

— Якія словы называюцца роднаснымі? (Словы, якія маюць агульную частку і звязаны паміж сабой па значэнні. Іх яшчэ называюць аднакаранёвымі, таму што яны ўсе маюць адзін і той жа корань.)

— Знайдзіце роднасныя словы. Абазначце корань.

Вучні знаходзяць роднасныя словы, выпісваюць іх і абазначаюць корань. (Верасень — верас, снегам-снежань, улежыць –лежань.)

— Пра якую пару года ідзе размова ў вершы? (Зіма, весна, лета, восень.)

— Назавіце асеннія месяцы. (Верасень, кастрычнік, лістапад.)

Старонка: 1 2