Добры настаўнік

Дыктоўка

 

Гарачая пара

З раніцы да вечара палыхалі горны ў кузні, якая займала прасторную прыбудову да майстэрні. Гудзенне ліловага агню ў горнах, бесперапынны прастук малаткоў напаўнялі памяшканне. Праз напаўрасчыненыя дзверы відаць было застаўленае машынамі шырокае памяшканне. Большасць трактароў ужо была разабрана. Каля кожнага з іх працавалі людзі, клапатліва аглядалі вузлы, дэталі, разбіралі, мылі ў керасіне, зноў збіралі асобныя часткі. Натужна рыпелі тросы старога пад’ёмніка, пераносілі кабіны, маторы, крыллі, восі. Сіпела полымя аўтагену. Гудзеў у кутку такарны станок. Пахла газай, машынным маслам, гарачай жалезнай стружкай. (І. Шамякін)

 

Граматынае заданне

 

1. Да наступнага слова падбярыце аднакаранёвыя. Утварыце і запішыце граматычныя формы слова.

В 1: клад

В 2: смала

В 3: пісаць

В 4: адказ

 

2. Дапоўніце словаўтваральныя ланцужкі.

В 1: клей — … — … — … — … — наклейка; піла — … — … — распіл.

В 2: дакладваць — … — … — … — дакладчыца; смала — … — … — прасмолены.

В 3: мазь — … — … — замазка; класці — … — … — кладаўшчык.

В 4: конь — … — … — конніца; золата — … — … — пазалочаны.

 

3. Зрабіце марфемны разбор слоў.

В 1: перастрэлка, перабеглі, прасмолены.

В 2: пазалочаны, засмалілі, пісьмннік.

В 3: перавалачны, высокапаважаны, кладаўшчыца.

В 4: выкладка, пабраталіся, нарукаўнік.

 

4. Выканайце словаўтваральны разбор слова.

В 1: вартаўнік

В 2: вадакачка

В 3: лесніковы

В 4: садавіна